Κάστανο, ένας χειμωνιάτικος ξηρός καρπός
Η καστανιά λέγεται και ‘’αρτόδεντρο’’. Το αρτόδενδρο είναι δέντρο τροπικό και κατάγεται από την Ωκεανία. Ανήκει στην οικογένεια των Μορεϊδών. Φτάνει ύψος μέχρι τα 30 μέτρα. Τα φύλλα του είναι μεγάλα και πλατιά (μήκος 45- 60 εκατ. πλάτος 25- 30 εκατ.). Επίσης είναι βαθιά χωρισμένα σχηματίζοντας έτσι 3- 9 λοβούς. Τα άνθη του είναι μικρά δίκλινα, μόνοικα, δηλαδή και τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη βρίσκονται στο ίδιο δέντρο, αλλά χωρισμένα. Τα αρσενικά σχηματίζουν κρεμαστές τούφες και θηλυκά πυκνά σύνολα, σχεδόν σφαιρικά κίτρινου χρώματος. Αποτελεί ένα από τα πιο χρήσιμα δέντρα αφού τα πάντα πάνω της- φύλλα, καρπός, φλούδα-μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να θεραπεύσουν ή να ανακουφίσουν από πολλές ασθένειες, όπως οι αιμορροϊδες, η ανορεξία, ο κοκίτης, οι ρευματισμοί και ο πυρετός.
Ο καρπός της, τα κάστανα ανήκουν στους ξηρούς καρπούς. Τα αγαπάμε πάρα πολύ, αλλά δυστυχώς τα γευόμαστε λίγους μήνες το χρόνο και κυρίως το χειμώνα. Ήταν τα αγαπημένα των Βυζαντινών και αργότερα των Ελλήνων όλου του κόσμου. Τα τρώμε ζεστά ξεροψημένα ή βραστά. Γίνονται φανταστικό γλυκό του κουταλιού ή τούρτα, ενώ είναι υπέροχα βουτηγμένα σε λιωμένη σοκολάτα. Συνοδεύουν τη χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα στη γέμισή της μαζί με κουκουνάρι, καρύδια και σταφίδες.
Έχουν αρκετές θερμίδες, 370 τα 100 γραμμάρια, περιέχουν 48% νερό, πολλά ορυκτά άλατα, ενώ αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών (περιέχουν απαραίτητα αμινοξέα που δεν συνθέτει από μόνος του ο οργανισμός) και υδατανθράκων (45%, με μορφή κυρίως αμύλου). Επιπρόσθετα, τα κάστανα περιέχουν βιταμίνες B1 και B2, απαραίτητες για την μετατροπή των τροφών σε ενέργεια και για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, καθώς επίσης και βιταμίνη C (ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα) και φυλλικό οξύ (απαραίτητο για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων). Επίσης τα κάστανα έχουν σε καλή περιεκτικότητα ασβέστιο (για τη μεταβίβαση των νευρικών ερεθισμάτων και την ενίσχυση των οστών και των δοντιών), μαγνήσιο (αντικαταθλιπτικές ιδιότητες και απαραίτητο για την υγεία των μαλλιών), φώσφορο (για τα οστά και την όραση), σιδήρου, νατρίου και καλίου. Το κάστανο, ωμό ή ψητό, αποτελεί μια πλήρη τροφή, ιδανική για παιδιά στην ανάπτυξη, για όσους αναρρώνουν από διάφορες ασθένειες, όπως η έντονη διάρροια και για αθλητές.
Επίσης, όπως όλοι οι ξηροί καρποί, τα κάστανα συμβάλλουν στην καταπολέμηση του στρες και της κόπωσης καθώς και στη μείωση της κακής-LDL χοληστερόλης, υπεύθυνη για τον αυξημένο κίνδυνο αθηρωμάτωσης και κατ’ επέκταση εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική κατανάλωσή τους είναι δυνατό να συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους.
Γράφει ο/η Κάζης Αβραάμ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, MSc στην Κλινική Διατροφή - Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ., M.Sc στην Διασφάλιση Ποιότητας
