Τα εν οίκω… εν Δήμω με (αυτό) καταγγελία για την μοιρασιά παράνομων επιδοτήσεων!
του Λεωνίδα Κουμάκη*
Το θέατρο του παραλόγου που παρακολουθούμε στην Ελλάδα του 2011 φαίνεται πως δεν έχει όρια, αρχή ή τέλος.
Ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί η καταγγελία που έκανε ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) τόσο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) όσο και προς τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης εναντίον του Ελληνικού Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων γιατί αποφάσισε να δώσει μεγαλύτερες επιδοτήσεις στους Συνεταιρισμούς από όσες έδωσε στις ιδιωτικές επιχειρήσεις – και οι δύο είναι παράνομες σύμφωνα με το Κοινοτικό δίκαιο, άρα ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) δεν καταγγέλλει μόνο την χώρα του και (έμμεσα) τους Συνεταιρισμούς, αλλά και τα ίδια του τα μέλη με τις όποιες (σίγουρα σοβαρές) συνέπειες που αυτό συνεπάγεται!
Το «ιστορικό» της υπόθεσης παρουσιάζει συναρπαστικό ενδιαφέρον:
Κατά την διάρκεια του περσινού τρυγητού η «χρόνια ασθένεια» του ελληνικού κρασιού (βλπ. άρθρο μας 4/10/2007 «Τα «σταφύλια της οργής»: Διαχρονικά προβλήματα αναδύονται κατά τον φετινό τρυγητό») επιδεινώθηκε επικίνδυνα. Είχε προηγηθεί μια ακόμα πιο προβληματική χρονιά (τρυγητός 2009) που επιβάρυνε πολύ την κατάσταση της Ελληνικής Οινοποιίας.
Έτσι, όταν έφθασε ο περσυνός τρυγητός (Σεπτέμβριος 2009) η κατάσταση είχε γίνει εκρηκτική. Η εξαιρετικά μειωμένη παραγωγή (σε πολλές περιοχές της χώρας ξεπέρασε και το 50%), οι πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες την κρίσιμη περίοδο του τρυγητού, η μεγάλη καθίζηση της ζήτησης και (κατά συνέπεια) των τιμών των σταφυλιών που επιδεινώθηκε και από πολλούς άλλους παράγοντες, φόρτισαν ακόμα περισσότερο το εκρηκτικό κλίμα που διαμορφώθηκε.
Ο Συνεταιριστικός φορέας (ΚΕΟΣΟΕ) παραδοσιακά φροντίζει να εκπληρώνει απέναντι στους συνεταιρισμούς – μέλη του την καταστατική του υποχρέωση να προστατεύει με κάθε θεμιτό τρόπο τους αμπελουργούς, το εισόδημα και την παραγωγή τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως τις τελευταίες δεκαετίες δεν συνέβησαν «σημεία και τέρατα» σε Συνεταιρισμούς με χρήματα από τα κρατικά ταμεία που «εξανεμίστηκαν» από την κακοδιαχείριση ή την άστοχη εμπορική πολιτική κάποιων επιτήδειων (κάποιοι άλλοι, όπως η Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου, αποτελούν τα θετικά πρότυπα στην λειτουργία του Συνεταιριστικού τομέα).
Στην περσυνή πάντως χρονιά που υπήρξε υπέρμετρα προβληματική, η ΚΕΟΣΟΕ κινητοποιήθηκε με στόχο την εξασφάλιση, μεταξύ άλλων, άτοκων δανείων για να διευκολυνθεί η απορρόφηση τουλάχιστον ενός μέρους της (ήδη μειωμένης) παραγωγής.
Στην ουσία, η διαδικασία αυτή αποτελεί έμμεση επιδότηση (το Κράτος πληρώνει τους τόκους των δανείων) και απαγορεύεται από την Κοινοτική νομοθεσία, αν και πολλές οινοπαραγωγές χώρες βρίσκουν «παραθυράκια» για να την ξεπερνούν σε ιδιαίτερα κρίσιμες χρονιές.
Κάτι παρόμοιο συνέβη και στην Ελλάδα πέρσι – για δεύτερη φορά σε αυτή τη μορφή. Η Κυβέρνηση με Υπουργική απόφαση που δημοσιεύτηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2010 (ΦΕΚ 2015 Β) χορήγησε πιστωτικές διευκολύνσεις για αγορά ή παραλαβή σταφυλιών του τρύγου (2010) ορίζοντας σαν συνολικό ποσό για τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις τα 10.000.000 €, ενώ για τα ιδιωτικά οινοποιεία συνολικό ποσό τα 5.000.000 €.
Εκτός όμως από αυτό, περιορισμένος αριθμός Συνεταιρισμών «εξασφάλισε» μια ειδική επιχορήγηση, χωρίς καμιά «αντιστοιχία» στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό ήταν η αιτία που «ξεχείλισε το ποτήρι» του διαχρονικού «ανταγωνισμού» μεταξύ του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) που εκπροσωπεί τον ιδιωτικό τομέα και της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ένωσης Αμπελοοινικών προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ) που εκπροσωπεί τον Συνεταιριστικό τομέα της Ελληνικής Οινοποιίας.
Τα βαθύτερα όμως αίτια του διαχρονικού «ανταγωνισμού» των δύο βασικών εταίρων της Ελληνικής Οινοποιίας εντοπίζονται στην μεγαλύτερη υποστήριξη της Πολιτείας (ανεξαρτήτως κομμάτων που διαχειρίζονται την εξουσία) προς τον Συνεταιριστικό τομέα κάτι που εκλαμβάνεται από τον ιδιωτικό τομέα σαν μια απαράδεκτη, διακριτική μεταχείριση σε βάρος του την οποία θεωρεί αθέμιτο ανταγωνισμό.
Μέσα στο διαχρονικά αρνητικό αυτό κλίμα, η περσινή «διακριτική μεταχείριση» του Συνεταιριστικού τομέα οδήγησε τον ΣΕΟ σε μια τελείως αδόκιμη (κατά την γνώμη μας) ενέργεια (Δημοσίευμα Χρηματιστηριακή, 14/6/2011):
Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πολιτική των επιχορηγήσεων προσέφυγε ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου ο οποίος την κρίνει ως «αναποτελεσματική και νοθεύει τον υγιή ανταγωνισμό».
«Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Άγγελο Ρούβαλη πέρυσι το Δεκέμβρη, με υπουργική απόφαση χορηγήθηκαν πιστωτικές διευκολύνσεις για αγορά ή παραλαβή σταφυλιών του τρύγου 2010 ύψους 10 εκατ. ευρώ για συνεταιριστικές επιχειρήσεις και 5 εκατ. ευρώ για τα ιδιωτικά οινοποιεία τα οποία όμως παραλαμβάνουν σχεδόν το 70% της παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό ο ίδιος άφησε σαφείς αιχμές κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ και κατέθεσε καταγγελία στον γενικό επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης προκειμένου να διερευνήσει «περιπτώσεις κακοδιοίκησης των αρχών και αδιαφανείς χρηματοδοτήσεις μερικών οινοποιητικών συνεταιρισμών». Τέλος, ο Σύνδεσμος προτείνει τη συγκρότηση ενός εθνικού συμβουλίου για το αμπέλι και το κρασί αλλά και τη θεσμοθέτηση συμβουλίων περιοχής για τις αμπελουργικές ζώνες ΠΟΠ/ΠΓΕ.
Δηλαδή, ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) δεν έχει καμιά αντίρρηση στην επιχορήγηση αλλά στην διανομή της και για τον λόγο αυτό προσφεύγει στα Ευρωπαϊκά όργανα!
Με άλλα λόγια βγάζουμε τα μάτια μας με τα ίδια μας τα χέρια και βάζουμε στις δικές μας, εσωτερικές υποθέσεις «κριτές» τα Ευρωπαϊκά όργανα γιατί δεν έχουμε το επίπεδο, την ποιότητα και τον πολιτισμό να τα βρούμε μεταξύ μας. Αν αυτό δεν είναι θέατρο παραλόγου, τι άλλο θα μπορούσε να είναι; Μήπως μιζέρια, ραγιαδισμός ή κάτι ακόμα χειρότερο;
Η ενέργεια του ΣΕΟ να προσφύγει (εκτός από τον Γεν. Επιθεωρητή Δημοσίας Διοίκησης) και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, άνοιξε κυριολεκτικά τους «ασκούς του Αιόλου» με εκατέρωθεν κατηγορίες που γυρίζουν το Ελληνικό κρασί ολόκληρες δεκαετίες πίσω.
Και να σκεφτεί κανείς ότι οι δύο «εταίροι» της Ελληνικής Οινοποιίας, ο ΣΕΟ και η ΚΕΟΣΟΕ, δημιούργησαν εδώ και περίπου μια δεκαετία την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) με κοινό στόχο την αναβάθμιση και την προώθηση του Ελληνικού κρασιού σε ολόκληρο τον κόσμο. Στα πλαίσια μάλιστα της συνεργασίας αυτής βρίσκεται σε εξέλιξη ένα σημαντικό πρόγραμμα με τίτλο «Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός Βranding και Μarketing για το ελληνικό κρασί στην εγχώρια και τις διεθνείς αγορές», με μια μεγάλη Κοινοτική Επιδότηση (βλπ. άρθρο μας 24/3/2010 με τίτλο «New Wines of Greece»: Η εθνική υπογραφή που αμφισβητείται, μαζί με το λογότυπο που την συνοδεύει») το οποίο κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα!
Όσοι παρακολουθούν από κοντά τα γεγονότα στον χώρο της Ελληνικής Οινοποιίας αναρωτιούνται μήπως ο στόχος μιας ελάχιστης μειοψηφίας μέσα στον ΣΕΟ είναι η διάλυση του «Στρατηγικού Σχεδιασμού για το ελληνικό κρασί», ο οποίος (με Κοινοτική χρηματοδότηση) υπηρετεί την ανάδειξη του καλύτερου ποιοτικού δυναμικού του πλούσιου Ελληνικού αμπελώνα σε βάρος (κυρίως) των ανώνυμων, χύμα κρασιών.
Εξ άλλου, αξίζει να σημειωθεί ότι στην τόσο σημαντική συνέντευξη τύπου που δόθηκε από τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) στο Ζάππειο (14/6/2011) για να ανακοινωθεί (μεταξύ πολλών άλλων) η καταγγελία του ΣΕΟ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρέστησαν ο Επίτιμος Πρόεδρος του Συνδέσμου (ο οποίος εκπροσωπούσε και την Ένωση Ελλήνων Οινοποιών, η οποία αντιπροσωπεύει κυρίως το ανώνυμο - χύμα κρασί), ο νυν Πρόεδρος του Συνδέσμου (ο οποίος τυχαίνει να είναι συνέταιρος με τον Επίτιμο Πρόεδρο του ΣΕΟ στην "οινοποιητική" του δραστηριότητα), ένα μέλος του ΔΣ του ΣΕΟ (το οποίο τυχαίνει να είναι υπάλληλος στην επιχείρηση του Επίτιμου Προέδρου του Συνδέσμου) και ο δικηγόρος που χειρίζεται την καταγγελία ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής!
Δεν είναι λοιπόν λογικό κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος που προτάσσει το συμφέρον της χώρας πάνω από οποιασδήποτε μορφής μικροσυμφέροντα, σκοπιμότητες, εγωισμούς και ενδο-ελληνικούς ανταγωνισμούς να απαιτεί από τους εταίρους της Ελληνικής Οινοποιίας να συνεννοηθούν επιτέλους μεταξύ τους και να ρυθμίσουν τα όποια προβλήματα τους χωρίς να φθάνουμε στο έσχατο σημείο να καταφεύγουμε στους Ευρωπαίους να μας «τιμωρήσουν» γιατί δεν κάναμε «δίκαιη» μοιρασιά παράνομων επιδοτήσεων;
Δεν μας φτάνουν τα τεράστια προβλήματα που βιώνει η Ελληνική οικονομία και η Ελληνική Οινοποιία (οι ισολογισμοί που δημοσιεύτηκαν και τους οποίους θα παρουσιάσουμε σύντομα, αποτελούν την καλύτερη απόδειξη), δεν μας φτάνει που καρκινοβατεί ο «Στρατηγικός Σχεδιασμός για το ελληνικό κρασί», τον οποίο καταφέραμε να δημιουργήσουμε, για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες με επαγγελματισμό, συνέπεια και χειροπιαστά αποτελέσματα, βαλθήκαμε να γίνουμε διεθνώς ρεζίλι με αυτό – καταγγελίες που βγάζουν τα εν οίκω εν Δήμω για μικροσυμφέροντα, εσωτερικούς ανταγωνισμούς και μίζερους ψευτο-εγωισμούς;
Κρίμα και πάλι κρίμα στην χαμένη αξιοπρέπεια της Ελληνικής Οινοποιίας……
Από www.casss.gr
Ο Λεωνίδας Κουμάκης, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επί τρεις δεκαετίες, με την ιδιότητα του Διευθυντού Εξαγωγών Ελληνικής Οινοβιομηχανίας, ταξίδευσε στις 4 από τις 5 ηπείρους του πλανήτη μας, δημιουργώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο διανομής σε 32 χώρες. Είναι συγγραφέας των βιβλίων «Το Θαύμα-Μια πραγματική ιστορία» (1992, η τέταρτη έκδοση το 2008) και «Ματιές στις ρίζες του Ελληνισμού» (1997).